W związku z powszechnym wzmożeniem patoprawactwa na temat roli Nawrockiego jako zwierzchnika sił zbrojnych, chciałby sprostować ten mit o hegemonii wodza. Poniżej kilka faktów wynikających bezpośrednio z Konstytucji:
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako najwyższy zwierzchnik Sił Zbrojnych posiada znaczące, ale konstytucyjnie ograniczone uprawnienia w zakresie obronności państwa. Jego kompetencje wynikają przede wszystkim z Konstytucji RP (art. 134) oraz ustaw szczegółowych regulujących zasady funkcjonowania Sił Zbrojnych.
Znaczenie Prezydenta jako zwierzchnika Sił Zbrojnych w czasie pokoju
Prezydent stoi na straży suwerenności, bezpieczeństwa państwa oraz integralności terytorialnej. W czasie pokoju realizuje to zwierzchnictwo za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, co odzwierciedla konstytucyjny podział kompetencji między władzę prezydencką a rządową. Może mianować Szefa Sztabu Generalnego oraz dowódców rodzajów Sił Zbrojnych na czas określony, a także nadaje stopnie wojskowe na wniosek Ministra Obrony Narodowej.
Prawa Prezydenta w czasie wojny
W stanie wojennym Prezydent, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych i może go odwołać. Prezydent ma też prawo zatwierdzać plany operacyjne sił zbrojnych oraz określać zadania Sił Zbrojnych w stanie wojny lub wyjątkowym. Współdziała z Radą Ministrów w kierowaniu obroną państwa i jest jedynym uprawnionym do znoszenia stanu wojennego.
Ograniczenia kompetencyjne
Mimo szerokich prerogatyw (ulubione słówko domorosłych konstytucjonalistów obozu PiS), Prezydent działa głównie na wniosek rządu (Prezesa Rady Ministrów lub Rady Ministrów), co skutecznie wiąże jego decyzje z polityką rządu. Nie może samodzielnie wypowiedzieć wojny ani pokoju – o stanie wojny decyduje Sejm, a w sytuacjach nadzwyczajnych także Prezydent może podjąć działania w trybie rezerwowym. Prezydent nie wykonuje bezpośrednio zarządzania bieżącymi działaniami wojsk, które pozostają w gestii Ministra Obrony Narodowej i dowódców wojskowych.
Do brzegu:
Rola Prezydenta jako zwierzchnika Sił Zbrojnych w Polsce jest zatem zasadniczo reprezentacyjna i konstytucyjnie zabezpieczona. Jego prawa obejmują mianowanie najwyższych dowódców, nadzór nad przygotowaniem obronnym oraz podejmowanie decyzji w czasie wojny, zawsze jednak w ścisłej współpracy z rządem i parlamentem. Ograniczenia wynikają z demokratyczno-parlamentarnego modelu państwa, który rozdziela władzę wykonawczą między Prezydenta a Rząd.
#ShelbyFactSquad
Stay tuned and
buycoffee.to/tommyshelby ☕
Źródła:
- Konstytucja RP, art. 134
- Analizy prawne dotyczące roli prezydenta w obronności [2][3][4]
Cytaty:
[1] Art. 134.
pzg.warszawa.pl/konstytucja/…
[2] Prezydent RP jako gwarant ciągłości władzy państwowej
bbn.gov.pl/download/1/8889/P…
[3] CO MOŻE PREZYDENT?-
mamprawowiedziec.pl/prezyden…
[4] Prezydent RP
wojsko-polskie.pl/prezydent-…
[5] Krystian Nowak Uprawnienia prezydenta RP w zakresie ...
bibliotekanauki.pl/articles/…